Meer informatie

Het OPERA project: een studie naar Optimaal, PERsoonsgericht Antidepressivagebruik

OPERA-monitor

Antidepressiva zijn medicijnen die goed kunnen werken tegen een depressie. De werkzaamheid kan echter erg verschillen tussen mensen. Sommige mensen die antidepressiva gebruiken, herstellen volledig van hun depressie, terwijl anderen nog last houden van depressieve klachten. Het is nog niet goed te voorspellen wie zal opknappen met antidepressiva en hoelang dat duurt.

Met het OPERA-monitor onderzoek willen we antwoord geven op de volgende vragen:

  • Hoe lang duurt het voordat iemand herstelt van een depressie na het starten met een antidepressivum?
  • Zijn er kenmerken die bepalen of mensen beter of sneller herstellen? En welke kenmerken zijn dit?
  • Wat zijn de ervaringen met het stoppen van antidepressivagebruik?

Dit doen we door bij mensen die antidepressiva gebruiken vanwege hun depressie, nauwkeurig in kaart te brengen hoe het herstel verloopt. Hiermee kunnen we in de toekomst patiënten beter voorlichten over het slikken van antidepressiva.

Wij zochten 950 deelnemers:

  • met een depressie,
  • tussen de 18 en 75 jaar oud, en
  • die in de afgelopen 18 maanden zijn gestart met citalopram (Cipramil©) of sertraline (Zoloft©).
  • Deelnemers vullen om de maand een online vragenlijst in van ongeveer 10-30 minuten.
  • Afhankelijk van het verloop van de klachten, vindt er een telefonisch interview plaats. Hiermee brengen we de depressieve klachten beter in kaart en kunnen we vaststellen of de depressie hersteld is. Dit interview zal ongeveer 15 minuten duren.
  • Deelname aan OPERA-monitor duurt maximaal 24 maanden. Metingen vinden plaats t/m december 2023.
  • Een optioneel onderdeel van het onderzoek is het verzamelen van DNA via speeksel. Hiermee onderzoeken we of erfelijke eigenschappen een rol spelen bij het ontstaan en herstellen van een depressie.
  • Uitgebreide informatie over OPERA-monitor kunt u lezen in de volgende informatiebrieven: Amsterdam Leiden Rotterdam Nijmegen Groningen.
  • Aanmelden kon door de arts/apotheker of door de patiënt zelf. Aanmelden is niet langer mogelijk.
  • Na de aanmelding verzorgt het OPERA onderzoeksteam het verdere contact met de patiënt.
  • Nadat de patiënt toestemming geeft om mee te doen, start hij/zij met de online vragenlijsten.
  • Deelnemers en hun behandelaren krijgen de uitkomsten van de vragenlijsten teruggekoppeld en krijgen zo inzicht in het verloop van de depressieve klachten.

‘Het mooiste is als we uiteindelijk scherpe patiëntprofielen kunnen schetsen. Zodat we beter kunnen voorspellen wie er goed herstelt na behandeling met antidepressiva. En voor wie andere behandelingen mogelijk beter zijn voor het verminderen van depressieve klachten.’
Prof.dr. Brenda Penninx, hoofdonderzoeker OPERA

OPERA

OPERA bestaat uit twee delen:

  • OPERA-monitor onderzoekt wanneer en bij wie depressie goed herstelt na het starten met antidepressiva.
  • OPERA-afbouw onderzoekt of, wanneer en bij wie antidepressiva goed afgebouwd kunnen worden na herstel van een depressie.

Helaas hebben we in de zomer van 2022 een van studies – OPERA-afbouw – moeten stoppen. OPERA-afbouw is gestopt omdat we voor dit onderdeel te weinig deelnemers hebben kunnen includeren. Dit kwam omdat er minder mensen dan verwacht voldeden aan de inclusiecriteria en een stabiel herstel van depressie bereikten.

Het is niet langer mogelijk om iemand aan te melden voor het OPERA-monitor onderzoek. Voor de huidige deelnemers lopen de OPERA-monitor metingen door t/m december 2023.